Good Morning, Vietnam

Mensen met vliegangst wordt altijd werteld dat je bij het oversteken van de straat meer gevaar loopt dan in het vliegtuig. Als die straat in Hanoi ligt, is dat zeker waar.

Na vier weken Laos is Hanoi een hele schok. Het is een stad waar iedereen voortdurend in beweging is en toch nergens heen lijkt te gaan. Het spitsuur duurt van zeven uur 's ochtends tot elf uur 's avonds en de wegen zijn een schitterende praktijkstudie van de leer van Darwin. En omdat de verbijsterende hoeveelheid scooters en brommers (2 miljoen op 3,5 miljoen inwoners) op veel plaatsen de stoep in beslag nemen, word je als voetganger gedwongen aan het experiment deel te nemen. Het verkeer scheert zonder vaart te minderen rakelings langs je heen en claxons lijken te zijn afgesteld om automatisch aan te slaan als de kilometerteller onder een bepaalde grens komt.

Twee maanden geleden was ik hier hartstikke gek geworden. Gelukkig heeft Bangkok me al aardig afgestompt en ben ik door veel medereizigers voor Vietnam gewaarschuwd. Het is namelijk in veel opzichtend weer een totaal ander land dan Thailand en Laos. Door ver- en heroveringen in het verleden is met name het noorden van Vietnam cultureel vooral beïnvloed door China, waar het land nog altijd een haat-liefdeverhouding mee heeft.
Wat gelijk opvalt zijn de mensen. Waar Thailand en Laos bekend staan om hun open glimlach, zijn de Vietnamezen op het eerste gezicht stug en gesloten. De Chinese handelsgeest en vasthoudendheid zie je vooral terug in de motorrijders, waar de tuk-tukmaffia van Bangkok nog wat van kan leren. Je kunt ze wel zeggen dat je liever loopt maar, voor het geval je je ineens bedenkt, achtervolgen ze je toch nog een paar meter. Zelfs als je net voor hun neus uit een taxi bent gestapt.

Maar de Chinese invloed gaat verder dan een hang naar overbevolking en een twijfelachtig gevoel voor hygiëne. De Vietnamese pagodes doen me de tempelmoeheid van de afgelopen weken weer helemaal vergeten. In plaats van glitterkitsch en goud, (of, in Laos, beton onder een laag goudverf) zie je hier sobere stenen heiligdommen met veel rode accenten en een interieur van donker kersenhout. Het verschil in tempels is trouwens niet puur architectonisch; het religieuze leven in Vietnam is ook heel anders. Allereerst wordt er een andere school van boedhisme beleden (Mahayanna in plaats van Theravada) en daarnaast is er de zeer populaire Tam Giao, een potpouri van confucianisme, taoisme, boedhisme, Vietnamees animisme en Chinese volkswijsheden. Tel daar 8 miljoen katholieken bij op en je hebt een beeld van de diversiteit die Vietnam rijk is. Met een temperatuurverschil van ruim 30 graden tussen noord en zuid kan het ook moeilijk anders.

Genoeg statistieken nu. Tijd om weer het slagveld te betreden. Ik sla nog even een kruisje, adem diep het aroma van vers riool en bedorven handelswaar in bulder uit volle borst mijn strijdkreet:
"Good morning, Vietnam!"