Smeltkroes

Op een normale, zonnige dag in Maleisie sta je foto's te maken van een Chinese tempel. De Chinezen worden wel eens de joden van Azië genoemd. In elke grote stad hebben ze hun eigen wijk, waar ze zich met lucratieve bedrijven de jaloezie van hun buren op de hals halen. Door een nevel van wierrook zie je het lachende gezicht van boedha, omringd door draken. Dit is Azië, denk je tevreden en je richt je camera.
Dan wordt je concentratie ruw verstoord door een Arabische stem. Een moskee ergens in de verte roept zijn gemeente op tot gebed. Een handvol dames met hoofddoek haast zich erheen. Je probeert ze te volgen maar wordt afgeleid door de namen van de straten waar je door rent. Dickens-straat? King Edward-straat? Is dit nog steeds Maleisië?
En zo strompel je ongemerkt Little India binnen. Een zwaarlijvige man met een donkerbruine huid neemt met zijn rechterhand een hap van zijn Masala Dosai, terwijl zijn vrouw met een punt van haar felgekleurde sari liefdevol de olifentenkop van de god Ganesha afstoft.
Door de soundtrack van de laatste Bollywood-hit heen meen je kerkklokken te horen luiden, maar dat kan ook de migraine zijn die je voelt opkomen.

Maleisië, een land waar minderheden bijna in de meederheid zijn, is het toppunt van de multiculturele samenleving. Een smeltkroes met een bijpassende temperatuur. Rotterdam is er niks bij.
OK, het zit dus zo: Je hebt de Malays (Maleiërs), die maken in de politiek de dienst uit en zijn islamitisch. Maar dat is maar de helft van het verhaal. Dertig procent van de bevolking is van oorsprong Chinees. De meesten van hun zijn boedhistisch maar er zitten ook christenen tussen. Dan heb je de Maleisiërs uit India, vooral Tamils, die zichzelf overwegend als hindoe zien.
Volgen we het nog?
De rest van de bevolking bestaat voornamelijk uit bergstammen, die geloven in een veelvoud van goden en aardgeesten. Het is, om het op zijn Nederlands uit te drukken, een "gezellige drukte".

Maar daarmee hebben we alle ingrediënten voor deze culturele stoofpot nog niet gehad. Koloniale bemoeienis van achtereenvolgend Portugal, Nederland en Engeland hebben ook allemaal hun stempel op Maleisië gedrukt. De officiele taal van Maleisië, de Bahasa Malaysia, hangt aan elkaar van verbasterde Nederlandse en Engels woorden. Je kunt hier in een restoran een kop teh of kopi drinken en je daarna door een teksi naar huis laten rijden. Dat wil zeggen, als je daar allemaal het geld voor hebt, want de Maleisische ringgit is nog best prijzig. Een biertje is hier zelfs duurder dan thuis, maar dat komt vooral door de accijnzen waarmee de islamitische overheid zijn onderdanen van het zondige pad probeert te houden. "Zo zat als een Maleiër" worden is in de praktijk ronduit onbetaalbaar.

Ik ben nu een halve dag in Maleisië. In Georgetown op het eiland Pulau Penang. Ik voel me er best thuis. Ik vind het mooi om zoveel culturen harmonieus samen te zien leven. Op een serie rassenrellen in de jaren zestig na (waarvan de Chinezen voorspelbaar genoeg het doelwit waren) zijn er nooit noemenswaardige spanningen tussen de verschillende bevolkingsgroepen geweest.
Ondanks de islamitische wetgeving ("Death for drugtraffickers" stond er in grote rode letters onderaan een formulier dat ik bij de grens in moest vullen) is het een tolerant land en je voelt je er dan ook best welkom. Daarnaast is Maleisië de laatste jaren sterk verwesterd, waardoor je ook veel van thuis herkent. Welvaart heeft zijn sporen achtergelaten. Te dikke kinderen doen irritant in de trein en teksichauffeurs, die ook wel rondkomen zonder jouw hulp, zijn onbeschoft zoals het hoort. En zo kun je, hoe exotisch je omgeving ook, nog best nostalgisch worden.